بلاگ

اطفاء حریق گاز CO2 ، معمولاً از گاز دی اکسید کربن (CO2) در ترکیبات داخل کپسول های آتش نشانی استفاده می شود. کپسول آتش نشانی دی اکسید کربن خاموش کننده ای چند منظوره ای است که برای مقابله با خطرات ناشی از آتش سوزی مایعات قابل اشتعال، مواد کربن دار و حریق های الکتریکی بسیار مناسب می باشد.

ویژگی گاز دی اکسید کربن (CO2)

گاز CO2 گازی بدون رنگ، بدون بو، نارسانا، خشک و غیر مخرب، از نظر شیمیایی خنثی و یکی از آشناترین مواد شیمیایی است و به راحتی در دسترس می باشد. در زمان اطفاء به دلیل سنگین بودن این گاز از هوا، روی حریق را می پوشاند و با پایین آوردن سطح اکسیژن و دما که به سوختن کمک می کند سبب مهار آتش می شود.

 روش عملکرد سیستم اطفاء حریق CO2:

گاز دی اکسید کربن (CO2) با دو خاصیت ویژه از طریق خفه کردن و خنک نمودن منجر به اطفاء حریق میشود. پس از خاموش شدن آتش این گاز تبخیر شده و هیچ اثری از خود بر جای نمی گذارد. به همین دلیل به تمیز کاری کمتری نیاز دارد.

یکی از معایب بزرگ گاز co2 استفاده حجم زیادی از این گاز برای اطفای حریق است. از گاز دی اکسید کربن میبایست در مکان های امن استفاده کرد، زیرا غلظت طراحی گاز دی اکسید کربن برای اطفای حریق حداقل 34% است و این غلظت از گاز در کمتر از 30 ثانیه باعث مرگ می شود. برای سیستم های گازی Co2 یک هشدار تاخیری پنوماتیکی و الزامات ایمنی زیادی در نظر گرفته شده است، تا قبل از تخلیه گاز تمامی افراد سریع از محل مورد نظر خارج شوند. گاز co2 به عنوان گاز سرد کننده قوی در محل پاشیده می شود که تماس مستقیم افراد با آن خطرناک است. در صورت حضور افراد در محل حریق، در هنگام تخلیه مواد حتماً از برخورد با آن جلوگیری شود.

بدلیل فشار بسیار بالای خاموش کننده دی اکسید کربن و همچنین مایع بودن این ماده، خاموش کننده CO2 مانومتر ندارد. حجم لازم برای گاز CO2 چهار برابر گاز هالون 1301 و دو برابر گاز FM200 است. این گاز بر روی حریق های کلاس A استاندارد آمریکایی NFPA و استاندارد اروپایی BS دارای تأثیر مثبت و روی حریق های کلاس B و C استاندارد آمریکایی NFPA و کلاس E استاندارد اروپایی BS دارای اثر عالی می باشد.

استفاده از گاز CO2 در حریق کلاس A (کاغذ، پارچه و ...) باید در غلظت بالا انجام شود که معمولاً انجام این عمل پیشنهاد نمی شود. گاز CO2 در کپسول سیلندری تحت فشار حدود 750 psi در درجه حرارت معمولی نگهداری و در هنگام تخلیه منبسط شده و با افزایش حجم ناگهانی سبب برودت زیاد در محل نزول می شود. به گونه ای که بصورت یخ خشک درآمده و به شکل ابری سفید محیط را می پوشاند و با جذب حرارت محیط بصورت گاز در می آید. غلظت طراحی گاز CO2 براساس NFPA-12 با توجه به نوع ماده حریق حداقل 34% و بالاتر است. سیستم اطفای حریق گاز CO2 بسته به نوع و مکان مورد استفاده در دو نوع پرفشار (HPCO2) و کم فشار (LPCO2) موجود می باشد.

نکته1: سیستم اطفاء پرفشار (HPCO2) و سیستم اطفاء کم فشار (LPCO2) هر دو از نظر اطفا تأثیر یکسانی بر روی حریق دارند و هیچ کدام بر دیگری برتری ندارد.

نکته2: در مواقعی که نیاز به مقادیر زیاد گاز دی اکسید کربن باشد، سیستم اطفا حریق CO2 کم فشار بهترین گزینه جهت اطفا است. استفاده از سیستم اطفا حریق پر فشار CO2 در فضاهای کوچک و محدود توصیه می شود.

مزایای سیستم اطفای حریق CO2 فشار بالا (HPCO2) ، نسبت به LPCO2

•    به راحتی قابل نصب می باشد.
•    دسترسی به این سیستم راحت است.
•    اجزای تشکیل دهنده کمتری دارد.
•    دارای قیمت پایین تری برای سامانه های کوچکتر است.
•    دارای سیلندرهایی در سایزهای مختلف است.
•    نگهداری در سیلندرهای محکم تنیده شده ی مورد قبول US-DOT

مزایای سیستم اطفای حریق CO2 فشار پایین (LPCO2) ، نسبت به HPCO2

•    به آزمایش هیدرو استاتیک نیاز ندارد.
•    وزن کمتری دارد و 40% کمتر فضا اشغال می کند.
•    بدون نیاز به تعویض توانایی چندین بار استفاده را دارد.
•    امکان اضافه نمودن ویژگی های جدید در هر زمانی به سیستم فعلی وجود دارد.
•    در صورت نیاز بیشتر از 4000 پوند (1814 کیلوگرم)، هزینه مواد کمتری دارند.
•    واحدهای ذخیره سازی LPCO2 برخلاف HPCO2 می توانند بدون اینکه از سیستم خارج شوند بصورت مجدد پر شوند.
•    هزینه تعمیر و نگهداری کمتری دارد.
•    کاربرد این سیستم، در کاربردهای موضعی 30% بیشتر از HPCO2 است.
•    ...

مزایای کپسول های آتش نشانی و خاموش کننده های CO2 

•    گاز CO2 در مدت چند ثانیه و به سرعت به محل آتش سوزی نفوذ کرده و سبب مهار حریق می شود.
•    عدم تأثیر ویرانگر بر طبیعت (دوستدار طبیعت)
•    عدم تأثیر ویرانگر بر عوامل زیست محیطی
•    عایق جریان الکتریکی (نارسانا)
•    قابلیت اطفاء محدوده زیادی از مواد (سازگار با اکثر مواد قابل اشتعال)
•    شارژ مجدد بسیار آسان با هزینه کم

معایب کپسول های آتش نشانی و خاموش کننده های CO2

•    فشار محیط ها و یا مکان های بسته را افزایش می دهد.
•    در بعضی محیط ها و مکان ها سبب میعان و خنک شدن هوا می شود.
•    چگالی گاز co2 زیاد است، برای جلوگیری از به خطر افتادن جان افراد در صورت تخلیه اتوماتیک نیازمند ایزوله شدن محیط است.
•    تخلیه بیش از حد گاز دی اکسید کربن (CO2) اکسیژن محیط را کاهش و دید افراد را محدود می کند و پس از تخلیه و خاموش کردن آتش، به اکسید کربن تبدیل می شود که برای سلامتی افراد خطرناک است.

کاربردهای اطفاء گاز  CO2

•    مخازن و مایعات قابل اشتعال مانند: اتاق ساخت اسپری، مناطق ذخیره سازی مایعات، اتاق ترکیبات رنگ، مخازن نفت، سالن های رنگ آمیزی، اتاق های آزمایش موتور، موتورخانه ها، حلال ها و ...
•    مخاطرات الکتریکی و الکترونیکی مانند: نیروگاه های برق، ترانسفورماتورها، تولید کامپیوتر و قطعات الکترونیکی، تاسیسات تحقیقاتی، پست های برق، تونل های کابل و ...
•    مخاطرات حریق گروه A مانند: بایگانی ها، آرشیوها و ...

نحوه کار با کپسول CO2

برای کار با این نوع از خاموش کننده ها، ابتدا می بایست دسته را محکم گرفته و پین محرک را از محل آن جدا کنید. سپس اهرم را فشار داده و شیپور تخلیه کننده را به سمت محل حریق گرفته و گاز را بر روی حریق بریزید. بدلیل سرمای زیاد گاز دی اکسید کربن نباید هیچ یک از قسمت های بدن ارتباطی با دهانه یا دریچه تخلیه داشته باشد، زیرا ممکن است باعث سوختگی در قسمت تماس شود. به دلیل گاز بودن مواد موجود در این کپسول ها و قدرت پراکندگی زیاد، باید این نکته را در نظر داشته باشید که باید آتش خود را از فاصله کمتری خاموش کنید.

زمان شارژ کپسول آتش نشانی CO2

زمان شارژ کپسول های آتش نشانی، از جمله کپسول آتش نشانی CO2 بسیار مهم است. همان گونه که در مطلب شناسایی کپسول های آتش نشانی بیان شد. پس از هر بار استفاده از کپسول آتش نشانی ، حتی اگر به مقدار کمی از کپسول استفاده شده باشد، باید سریع کپسول شارژ شود تا بتواند در صورت نیاز کارایی بهتری داشته باشد و به راحتی بتوان از آن استفاده کرد. تمامی کپسول های آتش نشانی باید سالانه شارژ و سرویس دهی شوند، ولی کپسول آتش نشانی CO2 باید 2 سال یک بار شارژ و تحت آزمایش هیدرواستاتیکی قرار گیرد.

نتیجه گیری:

همان طور که در بالا بیان شد، گاز اطفای حریق دی اکسید کربن CO2 بی رنگ، بی بو و از آشناترین مواد شیمیایی است. سیستم اطفا حریق گاز دی اکسید کربن مناسب ترین روش برای اطفاء و مهار حریق می باشد. لذا همه ساله تعداد زیادی سیستم اطفاء حریق اتوماتیک گاز CO2 در تمام دنیا نصب می شوند. این سیستم ها دارای مزایایی مانند: سرعت عمل بالا، عدم تاثیر مخرب روی اتمسفر، غیر هادی بودن، قیمت پایین، سهولت در شارژ مجدد، آسیب نرساندن به تجهیزات الکترونیکی، قابلیت اطفاء محدوده زیادی از مواد و ... هستند. متأسفانه گاهی افراد بر اثر تخلیه این سیستم ها و تنفس گاز سمی دی اکسید کربن جان خود را از دست می دهند. بنابراین سیستم های آتش سوزی علاوه بر دارا بودن تاثیر بالا باید برای افراد ایمن باشند.

شرکت گرمایش برودت پارس آماده ارائه کلیه خدمات نصب و نگهداری سیستم های اطفاء حریق از جمله اطفای حریق گاز CO2 می باشد، لذا در صورت داشتن هر گونه سوال، انتقاد و یا پیشنهادی می توانید با ما در ارتباط باشید.