بلاگ

سیستم اعلام حریق متعارف یا کانونشنال (Conventional) ، یکی از قدیمی ترین سیستم های اعلام حریق است. سیستم اعلام حریق متعارف از یک یا چند زون تشکیل شده است. اگر چه این سیستم از گذشته تا به امروز تغییرات چشمگیری نداشته است اما هنوز هم در برخی از پروژه های ساختمانی کوچک مانند مدارس کوچک، فروشگاه ها، رستوران ها و آپارتمان ها مورد استفاده قرار می گیرد.

سیستم اعلام حریق متعارف

در سیستم اعلام حریق متعارف ساختمان مورد نظر را به چند ناحیه (زون) تقسیم بندی می کنند و هر زون به صورت جداگانه نامگذاری می شود. سیستم اعلام حریق متعارف در اندازه های کوچک ولی مقاوم ساخته می شوند تا بتوانند کاربردی باشند. تجهیزات مورد استفاده در سیستم اعلام حریق متعارف چون دتکتورها، شستی ها در قالب یک مدار پیوسته به تابلوی کنترل مرکزی متصل می شوند و هر منطقه توسط یک مدار پیوسته ساختمان را تحت پوشش قرار میدهد. تابلو کنترل مرکزی متعارف می تواند چندین مدار را پشتیبانی کند. در سیستم های اعلام حریق کانونشنال هر تابلو کنترل مرکزی می تواند تعداد محدود 16 و 2،4،8،12 زون داشته باشد.

هر کنترل پنل مرکزی باید حداقل دارای 2 مدار باشد تا بتوان کابل کشی تجهیزات کشف و اعلام حریق را در سیستم اعلام حریق متعارف به تابلوی کنترل مرکزی بصورت شاخه ای و یا همان شعاعی انجام داد. به این صورت که دو رشته سیم برای هر مدار از کنترل پنل مرکزی خارج و پس از گذر از تجهیزات کشف و اعلام حریق (شستی، دتکتور و آژیر) در یک زون خاتمه یابد. به دلیل باز بودن انتهای مدار مطابق دستورالعمل های کارخانه سازنده، برای بازگشت جریان از یک قطب به قطب دیگر در انتهای خط مدار بایستی از یک المان (خازن، دیود و مقاومت) استفاده شود. در نقشه ها معمولاً عنصر انتهای خط را با EOL نمایش میدهند.

کلیه تجهیزات مورد استفاده در سیستم های اعلام حریق متعارف یا کانونشنال می بایست از نوع متعارف باشند. بسته به ویژگی های کنترل پنل مرکزی در هر مدار، می توان تعداد محدودی آشکارساز اعلام حریق و تعداد بی شماری شستی در آن قرار داد. حداکثر 32 دتکتور در هر زون (منطقه) متعارف قابل قرار دادن است.

در سیستم اعلام حریق متعارف پنل های سیستم متعارف نمی توانند اطلاعات دقیقی از مکان حریق، زمان آتش سوزی و ... ارائه دهند و تشخیص خطر و یا حریق به وسیله زون (منطقه) مشخص می شود. با توجه به استانداردها مساحت هر زون یا منطقه نباید از 2000 متر مربع تجاوز کند، همچنین مسافتی که یک شخص در یک زون طی میکند تا به مکان کشف حریق برسد نباید از 60 متر بیشتر شود.

به عنوان مثال: در صورتی که در یک ساختمان 4 طبقه مجهز به سیستم اعلام حریق متعارف حریقی در طبقه دوم رخ دهد و زون 2 مربوط به طبقه دوم باشد. چراغ زون 2 روشن و پنل مرکزی اعلام آلارم می کند. با توجه به نحوه اتصال اجزاء به پنل فقط متوجه می شویم کدام ناحیه دچار حریق شده است، ولی نمی توان اطلاعات دقیقی از مکان حریق و اینکه هشدار ارسالی از طرف کدام سنسور یا دتکتور بوده است بدست آورد. همین امر می تواند کار آتش نشانان را در شناسایی مکان دقیق حریق به تأخیر بیندازد.

آشکارسازها و شستی های مورد استفاده در سیستم اعلام حریق متعارف در حالت عادی غیرفعال هستند، زمانی که دتکتور و شستی فعال می شوند مدار بسته می شود. این تجهیزات دارای عملکرد رله گونه هستند و با توجه به میزان حساسیت از پیش تعیین شده توسط کارخانه سازنده، در دو حالت عادی و هشدار قرار می گیرند. لازم به ذکر است که میزان حساسیت تعیین شده قابل تغییر نیست.

سیستم های اعلام حریق متعارف به دو نوع آژیر مستقل (زونان) و عمومی (جنرال) تقسیم می شوند. در نوع آژیر مستقل به ازای هر یک زون یک خط آژیر وجود دارد و در نوع آژیر عمومی برای تمامی زون ها یک خط آژیر موجود می باشد. آژیر مستقل برای پروژه های بزرگ و آژیر جنرال برای پروژه های کوچک کاربرد دارد. زیرا در صورت بروز حریق در نوع جنرال تمامی آژیرها در تمامی طبقات فعال می شوند. اما با توجه به اینکه در ساختمان های بزرگ نیاز به تخلیه مرحله ای است، استفاده از سیستم اعلام حریق متعارف نوع جنرال پیشنهاد نمی شود. همچنین در سیستم های متعارف می بایست حداقل دو خط مدار خروجی آژیر موجود باشد تا در صورت بروز خطا برای یک مدار، مدار دیگری بتواند به درستی عمل کند.

نحوه عملکرد سیستم اعلام حریق متعارف:

عملکرد سیستم اعلام حریق متعارف با افزایش و کاهش میزان جریان عبوری از مدار سازگار است. به طور معمول دتکتورها و یا همان آشکارساز جریان بسیار کمی را از خود عبور می دهند. اما در حالت هشدار و یا حریق جریان عبوری از مدار افزایش می یابد. به عبارت دیگر افزایش جریان عبوری از مدار نشان دهنده ی آتش سوزی است.

4 حالتی که سیستم اعلام حریق متعارف در آن قرار می گیرد به شرح ذیل می باشد:

حالت باز: جریان قطع و یا بسیار کم است. در این حالت مدار باز است، یعنی کابل بین تجهیزات پاره شده و یا کابل یک تجهیز باز است. در این حالت چراغ زرد رنگ (Fault) روشن می شود.

حالت عادی: شرایط نرمال بوده و جریان در حالت معمول است.

حالت هشدار: جریان مدار افزایش یافته و چراغ قرمز رنگ (Fire) روشن می شود.

حالت اتصال کوتاه: جریان مدار بیش از حد و به صورت غیرعادی افزایش یافته است. یعنی سیم مثبت و منفی در یک نقطه به هم اتصال پیدا کرده و در این حالت چراغ زرد رنگ (Fault) روشن می شود.

در داخل شستی ها یک مقاومت 470 یا 680 اهم با سوئیچ موازی شده است، که در حالت هشدار مقدار جریان را محدود می کند. این مقاومت سبب ایجاد تفاوت بین حالت هشدار و اتصال کوتاه در کنترل پنل مرکزی می شود. برای تشخیص قطع شدگی و یا مدار باز آژیرها که باید در هر سیستم حداقل دو مدار از آنها وجود داشته باشد، باید از مقاومت مناسب انتهای خط استفاده شود.

مزایای سیستم اعلام حریق متعارف

• نصب و راه اندازی در پروژه های کوچک سریع، ارزان، راحت و مقرون به صرفه است.
• عیب یابی آسان و سریع

معایب سیستم اعلام حریق متعارف

• در ارائه اطلاعات دقیق ناتوانند.
• در پروزه های بزرگ نیاز به سیم کشی پیچیده و هزینه نسبت به سیستم های آدرس پذیر رقابتی نمی باشد.

نکته: هر چقدر ساختمان بزرگتر باشد، هزینه های نصب در سیستم متعارف افزایش می یابد.

نتیجه گیری:

در طراحی سیستم های اعلام حریق متعارف می بایست ساختمان مورد نظر به چند ناحیه (زون) تقسیم بندی کنیم و تمامی اجزای این سیستم را مانند آشکارسازها، شستی ها و آژیرهای اعلام حریق متعارف به صورت آنالوگ به طور سری به یک زوج سیم متصل نماییم. در صورتی که هر یک از اجزای سیستم از حالت نرمال خارج شوند و به حالت هشدار تغییر وضعیت دهند، سیگنال ارسالی جریان افزایش می یابد و کنترل پنل مرکزی با توجه به تغییر جریان از حالت نرمال خارج و اعلام هشدار می دهد. در سیستم اعلام حریق متعارف مکان دقیق حریق مشخص نمی شود. بنابراین با توجه به اینکه در این سیستم در هر زون حداکثر می توان از 32 دتکتور استفاده نمود، در ساختمان های بزرگ که نیاز به دتکتور بیشتری دارند و در نتیجه نیاز به زون بندی بیشتر و سیم کشی پیچیده تر سیستم اعلام حریق آدرس پذیر ، که در مقالات قبلی به توضیح آن پرداختیم پیشنهاد می گردد.

شرکت فنی مهندسی گرمایش برودت پارس در زمینه مشاوره آتش نشانی ، اخذ تاییدیه آتش نشانی ، پایان کار ساختمان ، طراحی سیستم های تهویه و اگزاست فن ، طراحی و اجرای سیستم های اعلام و اطفاء حریق ، تعهد تعمیر و نگهداری تجهیزات آتش نشانی آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد. منتظر نظرات، انتقادات و پیشنهادات شما عزیزان هستیم.